متخصص اعصاب و روان (روانپزشک)
دانشیار دانشگاه
دارای بورد تخصصی ناسیونال...
ساعت 16 الی 20
تلفن تماس: 09339930241-05138426373-05138451592
جلسات گروهی "س ک س درمانی" ویژه بانوان هرهفته پنج شنبه ها با حضور خانم "دکتر جوانبخت" برگزار...
فعالیتهای دارو شناختی:
فعالیتهای داروشناختی به دو دسته فارماکوکینتیک و فارماکودینامیک تقسیم میشوند.
فارماکوکینتیک عبارتست از شرح آنچه که بدن بر روی دارو انجام میدهد،و فارماکودینامیک عبارتست از آنچه که دارو بر روی بدن انجام میدهد.اطلاعات فارماکوکینتیک ، چگونگی جذب،توزیع،متابولیسم،و دفع دارو را در بدن بررسی میکنند اطلاعات فارماکودینامیک نیز اثرات دارو را بر سلولهای مغز و سایر بافتهای بدن بررسی مینمایند.
A-فارماکوکینتیک (جنبش داروشناسی):
1- جذب :
داروهای خوراکی در مایعات دستگاه گوارش حل شده و سپس از طریق جریان خون به مغز میرسند.
برخی از داروها بصورت "دپو" در دسترس میباشند این داروها به صورت تزریق عضلانی و هر 1 تا 4 هفته مصرف میشوند.(در زبان پزشکی دپو به داروهایی گفته میشود که مدت طولانی(در حد ماه)در قسمتی از بدن ذخیره میشوند و کم کم ازاد میگردند).
تجویز وریدی دارو سریعترین روش دستیابی به غلظتهای درمانی دارو در خون است ، ولی در این روش خطر بروز ناگهانی عوارض جانبی خطرناک نیز افزاش می یابد.با این حال داروهای معدودی به صورت وریدی تجویز میشوند.
2-توزیع و فراهمیزیستی:
داروهایی که در جریان خون به پروتئینهای پلاسما متصل میشوند اصطلاحا متصل به پروتئین خوانده میشوند و داروهایی که بدون اتصال به این پروتئینها در جریان خون حرکت میکنند آزاد نامیده میشوند.
فقط قسمت ازاد داروها میتوانند از سد خونی-مغزی عبور کنند.
میزان توزیع یک دارو در مغزبا افزایش جریان خون مغز،حلالیت دارودر چربی و تمایل ان برای اتصال به گیرنده ها افزایش پیدا میکند.
فراهمی زیستی شامل مقداری از داروی تجویز شده است که میتوان در نهایت از جریان خون بدست اورد.
3-متابولیسم و دفع:
چهار روش متابولیسم داروها،( اکسیداسیون، احیاء ، هیدرولیز ، و کونژوگاسیون) معمولا منجر به تولید متابولیتهایی میشوند که به آسانی دفع میشوند.طی روند متابولیسم معمولا متابولیتهای غیر فعال به متابولیتهایی تبدیل میشوند که نسبتا قطبی تر بوده و بنابراین آسانتر دفع میشوند.کبد اصلی ترین محل متابولیسم داروها و صفرا و مدفوع و ادرار عمده ترین روشهای دفع دارو از بدن هستند.داروهای روانپزشکی همچنین از طریق مایعات بدن مثل عرق و بزاق نیز دفع میشوند.
نیمه عمر یک دارو عبارتست از مدت زمانی که طول میکشد تا از طریق متابولیسم و دفع، غلظت پلاسمایی آن به نصف کاهش پیدا کندلازم است دوزهای روزانه داروهائی که نیمه عمر کوتاهی دارند، نسبت به آنهائی که نیمه عمر طولانیتری دارند، در دفعات بیشتری داده شوند. تداخلات داروئی با بیماریهائی که متابولیسم داروهای روانی پرمصرف را مهار میکنند، میتوانند باعث مسمومیت شوند.
B-فارماکودینامیک :
نکات عمده ای که در فارماکودینامیک مورد توجه قرار میگیرند عبارتند از محل مولکولی اثر، منحنی دوز - پاسخ، شاخص درمانی (therapeutic index)، و پیدایش تحمل، وابستگی، و علایم ترک.
1- محل ملکولی اثر دارو:
محل مولکولی اثر دارو با اندازهگیریهای آزمایشگاهی مشخص میشود و ممکن است به درستی برهمکنشهای دارو - گیرنده مسئول آثار بالینی دارو را مشخص کند یا نکند؛ این آثار بالینی بهنوبه خود بهطور تجربی در کارآزمائیهای بالینی بهدست میآیند.
2- منحنی دوز - پاسخ:
منحنی دوز - پاسخ، آثار یک دارو را در مقابل غلظت پلاسمائی آن ترسیم میکند. قدرت ،توان،(potency) به نسبت دوز دارو به اثر بالینی آن اطلاق میشود. برای مثال ریسپریدون از اولانزاپین قویتر است، چرا که اثر درمانی ۴ میلیگرم ریسپریدون قابل مقایسه با ۲۰ میلیگرم اولانزاپین است. البته، چون هر دو میتوانند در دوزهای مناسب خود، پاسخ درمانی مشابهی ایجاد کنند کارآئی بالینی (clinical efficacy) ریسپریدون و اولانزاپین معادل میباشد.
3- شاخص درمانی:
شاخص درمانی، نسبت دوز سمی دارو به بیشترین دوز مؤثر آن است. برای مثال، داروهائی مانند لیتیوم شاخص درمانی کمی دارند، بنابراین برای اجتناب از مسمومیت باید غلظت پلاسمائی را به دقت کنترل نمود.
4- تحمل، وابستگی، و علایم ترک:
هنگامیکه فردی پس از مدتی به داروی خاصی کمتر پاسخ میدهد، نسبت به آثار دارو 'تحمل' پیدا شده است . پیدایش تحمل میتواند همراه با ظهور وابستگی فیزیکی باشد که عبارت است از نیاز به ادامه مصرف دارو بهمنظور جلوگیری از پیدایش علایم ترک.تحمل دارویی به این معنی است كه جهت رسیدن به اثرات جسمانی یا روانی قبلی میزان بیشتری از دارو باید مصرف شود.
علائم ترک دارو Drug withdrawal :
نشانه های عاطفی و جسمانی ویژه که بعد از قطع مصرف دارو و به دنبال آن واقع می شوند. مثل بدن درد، کرختی و...
وابستگی روانی و جسمی : منظور از وابستگی دارویی آن است که شخص نمی تواند مصرف یک ماده یا دارو را تحت کنترل خود بگیرد این ناتوانی دو جنبه دارد یکی وابستگی روانی است و آن حالتی از احساس است که شخص میل مفرطی به یک دارو بخاطر اثرات مطلوب آن دارو دارد و فقدان آن وی آن را آزرده می کند.
وابستگی فیزیکی یا جسمی که اغلب با وابستگی روانی همراه است به صورت سازگاری بدن به یک دارو یا الکل می باشد که دوری از آنها اختلالات فیزیکی شدید بوجود می آورد.
آدرس: احمدآباد،بلوار بعثت،تقاطع طالقانی،
پلاک 16،ساختمان پزشکان بعثت،طبقه دوم
کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به دکتر مریم جوانبخت میباشد.